धन सम्पत्तिको विषयमा बाइबलको शिक्षा

संसारमा धन र सम्पत्ति हाम्रो विश्वासको परीक्षणको माध्यम हो र यसले हाम्रो हृदयलाई गहिरो रूपमा परीक्षण गर्छ। यो परीक्षण कहिलेकाहीं हाम्रो गरिबीका माध्यमबाट र कहिलेकाहीं सम्पन्नताका माध्यमबाट हुन्छ। दुवै अवस्थामा सम्पत्तिले हाम्रो असल र खराब पक्षलाई उजागर गर्छ। धेरैजसो अवस्थामा हामीले परमेश्वरले पैसाप्रति कस्तो दृष्टिकोण राख्नु भएको छ भन्ने कुरा सहीसँग बुझेका हुँदैनौं, र यदि थाहा पाए पनि, पूरै रूपमा नबुझेको वा गलत बुझ्न पनि सक्छौं। तथापि, हामी यस सत्यलाई स्वीकार गर्न तयार हुँदैनौं। कतिपय अवस्थामा हामीले सुनेको र जानेको शिक्षालाई व्यवहारमा लागू गर्न पनि नचाहेका हुन्छौं।

चर्चमा धन र सम्पत्तिको विषयमा विभिन्न शिक्षाहरू दिइन्छ। केहीले "समृद्धिको सुसमाचार" (prosperity gospel) प्रचार गर्छन् र भन्छन्, 'परमेश्वरले तपाईंलाई धनी बनाउन चाहनुहुन्छ।' अर्कोतिर, केहीले "दरिद्रताको सुसमाचार" (poverty gospel) सिकाउँछन् र 'परमेश्वरले तपाईंलाई गरिब राख्न चाहनुहुन्छ' भन्छन्। वास्तवमा यी दुवै शिक्षाहरू गलत छन्।

हामी सबै एकै समयमै परमेश्वरको सामु उभिन सक्दैनौं, तर हामी सबैलाई समय समयमा बाइबलले धन र सम्पत्ति बारे के सिकाउँछ भन्ने कुरा बुझ्न र व्यवहारमा लागू गर्ने आवश्यकता छ। अनि जीवनभरि सही ईश्वरीय वित्तीय व्यवस्थापन (financial stewardship) को विद्यार्थी बन्नु पर्छ।

बाहिर फैलिएका गलत शिक्षासँग तुलना गर्नका लागि, यस लेखमा धन र सम्पत्ति बारेका केही आधारभूत सिद्धान्तहरू प्रस्तुत गरिएको छ, जसबाट हामी सही शिक्षा ग्रहण गर्दै अघि बढ्न सक्छौं।

सिद्धान्त १: सम्पूर्ण कुरा परमेश्वरकै हो - हामी केवल व्यवस्थापक हौं।

धन-सम्पत्तिको बारेमा हामीले बुझ्नुपर्ने पहिलो कुरा भनेको यो हो — सबै कुरा परमेश्वरकै हो। परमेश्वरसँग हाम्रो कुनै ऋण छैन, उहाँले हामीलाइ दिनु पर्ने वा तिर्नु पर्ने केही छैन। आदमले पाप गरेपछि यस पापी युगमा पनि, परमेश्वर नै समस्त पृथ्वीका मालिक हुनुहुन्छ। परमेश्वर केवल जमिनको मालिक मात्र होइन, उहाँ सम्पूर्ण सृष्टिका स्रष्टा हुनुहुन्छ।

बाइबल भन्छ, “हजारौं पहाडहरूमा रहेका गाई-बस्तुहरू परमेश्वरका हुन्” (भजन ५०:१०)। यति मात्र होइन, स्वर्गमुनिका सबै चिजहरू उहाँकै हुन् (अय्युब ४१:११)। भजनकारले घोषणा गर्छन्, “पृथ्वी र त्यसमा रहेका सबै कुरा यहोवाका हुन्, संसार र त्यसमा बस्नेहरू पनि” (भजन २४:१)। त्यसैले, सम्पत्ति र संसार कसको हो भन्ने बारे बाइबलमा कुनै विवाद छैन — सबै कुरा परमेश्वरकै हो।

अब प्रश्न उठ्छ — यदि परमेश्वर नै सबै कुराको मालिक हुनुहुन्छ भने, हामी को हौं?

जब हामी यस पहिलो सिद्धान्तलाई गहिराईमा बुझ्छौं, हामी चाँडै महसुस गर्छौं कि हामी त केवल व्यवस्थापक हौं। परमेश्वरले हामीलाई जे-जेसम्म सुम्पनु भएको छ, त्यसको व्यवस्थापनका लागि हामी जिम्मेवार छौं। अनि एक दिन हामीले उहाँसमक्ष त्यसको लेखाजोखा दिनुपर्नेछ (हेर्नुहोस् मत्ती २५:१४–३०)।

सिद्धान्त २: पृथ्वीमा धनको ग्यारेन्टी छैन

सम्पूर्ण सृष्टिको मालिक परमेश्वर हुनुहुन्छ, तर उहाँले पृथ्वीमा सबैलाई धन-सम्पत्तिको ग्यारेन्टी दिनुभएको छैन।

येशूले आफ्ना चेलाहरूलाई भन्नुभएको थियो, "गरीबहरू सधैं तिमीहरूसँग रहनेछन्" (यूहन्ना १२:८)। यसको अर्थ के हो भने, यो पापी संसारमा मानिसहरू सधैं आर्थिक सङ्घर्षमा रहनेछन्। त्यसैले बाइबलले गरिबहरूलाई विशेष ध्यान र हेरचाह गर्न जोड दिन्छ—किनभने उनीहरू समाजका सबैभन्दा असहाय मानिसहरू हुन्।

(यद्यपि, यदि कोही मानिस आफ्नो अल्छीपनका कारण गरीब भएका छन् भने, त्यो छुट्टै कुरा हो—बाइबलले अल्छीपनका विरुद्ध कडा चेतावनी दिएको छ।)

परमेश्वरले अभावमा परेका मानिसहरूको गहिरो चिन्ता गर्नुहुन्छ।

हितोपदेशले पनि हामीलाई गरिबहरूको सेवामा बुद्धिमानीपूर्वक व्यवहार गर्न सिकाउँछ, किनभने संसारभरि धन सधैं समान रूपमा बाँडिएको हुँदैन। त्यसैले हामीले:

• गरिबहरूलाई शोषण गर्नु हुँदैन, बरु दयालु हुनु पर्छ (हितोपदेश १४:३१)

• गरिबलाई ऋण दिनु र नतिजाको लागि परमेश्वरमा भरोसा राख्नु पर्छ (हितोपदेश १९:१७)

• उदार बन्नु र आफ्नो खाना गरिबहरूसँग बाँड्नु पर्छ (हितोपदेश २२:९)

• गरिबलाई सघाउनु पर्छ, तर उनीहरूको उपेक्षा गर्नु हुँदैन (हितोपदेश २८:२७)

• गरिबहरूको अधिकारको रक्षा गर्नु पर्छ (हितोपदेश २९:७)

सच्याउने कुरा के हो भने, बाइबलमा सबैलाई धनको ग्यारेन्टी गरिएको छैन, त्यसैले हामीलाई जसलाई परमेश्वरले धनको व्यवस्थापनको जिम्मेवारी दिनुभएको छ, हामीले गरिबहरूको हेरचाह गर्न आवश्यक छ।

तर यसभन्दा पनि गहिरो कुरा बाइबलले हामीलाई सिकाउँछ—परमेश्वरको चाहना हामी सबैका लागि "धनाढ्य हुनु" होइन, सन्तुष्ट हुनु हो। धन-संपत्तिको पछाडि दौडिनु भन्दा, सन्तुष्ट हृदय बनाउन ध्यान दिनुपर्छ।

हामीले धन र गरिबी दुबैप्रति सन्तुलित दृष्टिकोण राख्नुपर्छ।

प्रेरित पावललाई हेर्नुहोस्—उहाँसँग गहिरो धार्मिक शिक्षा (प्रेरित २६:५) र रोमी नागरिकता (प्रेरित २२:२७) थियो। यी योग्यताका कारण उहाँसँग धनाढ्य बन्ने सबै योग्यता थियो। तर उहाँ अहिलेका "समृद्धि सुसमाचार" प्रचारकहरू जसरी धन-संपत्तिमा केन्द्रित हुनु भएन। बरु, पावलले सन्तुष्टिको महत्त्व सिक्नुभएको थियो (फिलिप्पी ४:१२)।

परमेश्वरले गरीब र धनी दुवैलाई आफ्नो योजना पुरा गर्न प्रयोग गर्नुहुन्छ। अन्ततः, खुशी र साँचो शान्ति सन्तोषी मनबाटै आउँछ (१ तिमोथी ६:८)।

सिद्धान्त ३: सम्पत्ति सुसमाचार प्रचारका लागि उपयोगी साधन हो

पृथ्वीमा सम्पत्तिको ग्यारेन्टी नभए पनि, परमेश्वरले मानिसलाई सम्पत्ति कमाउने अवसर दिनुहुन्छ। हामी भन्न सक्छौं, "कसैले मलाई सम्पत्ति दिएको छैन, मैले मेरो मेहनतले कमाएँ!" इस्राएलीहरूले पनि यस्तै सोच्थे, तर मोसाले उनीहरूलाई सिकाएका थिए कि सम्पत्ति कमाउने अवसर पनि परमेश्वरको अनुग्रह हो, उहाँले आफ्नो सार्वभौम योजनामा आधारित रहेर उनीहरूलाई समृद्धि दिनुभएको हो (व्यवस्था ८:१७-१८)। संक्षेपमा भन्नु पर्दा, यदि परमेश्वरले तपाईंलाई सम्पत्ति दिनुभएको छ भने, तपाईंले उहाँलाई कृतज्ञता पूर्वक धन्यवाद दिनु पर्छ र बुझ्नुपर्छ कि यो परमेश्वरले तपाईंको काँधमा ठूलो जिम्मेवारी पनि राख्नुभएको छ।

बाइबलले स्पष्ट रूपमा धनी मानिसहरूले आफ्नो धनको उपयोग कसरी गर्नुपर्छ भनि सिकाएको छ। हो, तपाईंले आफ्ना सन्तानहरूको लागि सम्पत्ति जोड्नु आफैंमा गलत होइन (हितोपदेश १३:२२), र भविष्यको लागि कडा परिश्रम गर्नु र बचत गर्नु राम्रो हो (हितोपदेश ६:६)। तर, सम्पत्तिको बारेमा परमेश्वरले राख्नुभएको सबैभन्दा ठूलो उद्देश्य यो होइन। सुसमाचार प्रचार गर्नु र परमेश्वरको इच्छा पुरा गर्नु परमेश्वरले राख्नुभएको सबैभन्दा महत्वपूर्ण उद्देश्य हो! पावलले तिमोथीलाई धनीहरूले के गर्नु पर्छ भनि स्पष्ट लेखेका:

"यस संसारका धनीहरूलाई घमण्‍डी नहुने आज्ञा देऊ, र अनिश्चित सम्पत्तिमा होइन, तर हामीलाई हरेक थोक प्रशस्तसँग उपभोग गर्न दिनुहुने परमेश्वरमाथि तिनीहरूले आशा राखून्। तिनीहरूले असल कार्य गरून्, र असल कामहरूमा धनी, उदार-चित्त र दानी होऊन्। यसरी आफैंका लागि भविष्‍यको असल जग बसाल्‍न सकून्, ताकि तिनीहरूले त्यो जीवन पक्रिराखून्, जो साँचो नै जीवन हो।" १ तिमोथी ६:१७-१९

तपाईंलाई यो कुरा स्पष्ट रूपमा थाहा हुनु पर्छ कि सम्पत्ति कमाउनु आफैंमा पाप होइन। तपाईं यसलाई आनन्दसँग प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ, तर त्यसलाई तपाईंको आशाको केन्द्र हुन नदिनुहोस्। यो परमेश्वरको सेवा गर्ने भाँडो मात्र हो, भौतिकतावादको निम्ति होइन।

पृथ्वीमा हामीले गर्ने सक्ने सबैभन्दा राम्रो लगानी भनेको स्वर्गमा लगानी गर्नु हो! येशूले यस रणनीतिलाई, स्वर्गमा जहाँ केही कुराले पनि त्यसलाई नष्ट गर्न सक्दैन, त्यहाँ सम्पत्ति जम्मा गर्नु भनि सिकाएर पुष्टि गर्नुभएको छ (मत्ती ६:१९–२१)।

आफ्नो सम्पत्ति सुसमाचार प्रचारमा प्रयोग गर्नुहोस्। यसरी तपाईं यस संसारको धनलाई तपाईं सँगै स्वर्गमा लैजान सक्नुहुन्छ। संसारमा थुपारेको धन यहाँ नै वेकारमा छोडेर हामी बाटो लाग्नु पर्ने हुन्छ।

सिद्धान्त ४: सम्पत्ति उच्च आत्मिकताको सङ्केत होइन

समृद्धिको सुसमाचार प्रचार गर्नेहरूले सम्पत्ति हामीले परमेश्वरसँग राम्रो सम्बन्ध बनाएको प्रमाण हो भनी प्रचार गर्छन्। अर्थात्, सम्पत्ति हुनु भनेको परमेश्वरका सन्तान हुनुको पूर्ण पहिचान भएको हो भन्ने जस्ता गलत शिक्षाहरू दिइन्छ।

बाइबलमा धनसम्पत्ति बारे लगभग दुई हजार सन्दर्भहरू छन्। येशूका दृष्टान्तहरूको लगभग ५० प्रतिशतले धन र “वस्तुहरूको” व्यवस्थापनसम्बन्धी कुरा गरेका छन्, र केवल सुसमाचारका पुस्तकहरूमा मात्रै तीन सय खण्डहरू सम्पत्ति र पैसासँग सम्बन्धित छन्। यसबाट हामी बुझ्न सक्छौं कि धन र सम्पत्ति परमेश्वरको लागि अत्यन्त गम्भीर विषय हो। र यी सबै शास्त्रहरूले धनी बन्न उत्साहित गर्नुभन्दा, धनी मानिसहरूको लागि चेतावनीको रूपमा धेरैजसो शिक्षाहरू दिइएका छन्।

वास्तवमा, सम्पत्ति एक विचलन हो जसले हाम्रो ध्यान परमेश्वरको महत्त्वपूर्ण कुराबाट अन्यत्र बहकाउँछ। त्यसैले धनको घातक आकर्षणबाट आफ्नो मनलाई टाढा राख्नका लागि धेरै अनुशासन र बाइबलको शिक्षा आवश्यक छ। धनीहरू प्रायः पृथ्वीका वस्तुहरूमा (फिलिप्पी ३:१९) र अनन्त जीवन बीचको संघारमा संघर्षमा पर्छन्। यद्यपि, धनी विश्वासीहरूले पवित्र आत्माको शक्तिमा प्रलोभनहरूलाई जितेर आफ्नो सम्पत्तिलाई असल कार्यको लागि प्रयोग गर्न सक्छन्।

के बाइबलले सम्पत्तिको बारेमा के के चेतावनीहरू दिइरहेको छ, त्यसलाई हेर्नुहोस् र आफैं निर्णय गर्नुहोस्:

• तपाईं दुई मालिक (धन र परमेश्वर) दुवैको सेवा गर्न सक्नुहुन्न (मत्ती ६:२४)

• धनको मोहले वचनलाई निसासिदिन्छ (मर्कुस ४:१९)

• धनीहरूले सम्पत्ति छाडेर येशूलाई छनोट गर्नु कठिन छ (लूका १८:२२–२३)

• धनीहरूको लागि परमेश्वरको राज्यमा प्रवेश गर्न कठिन छ (लूका १८:२५)

• धन सम्पत्ति प्रेम सबै पापको जड हो (१ तिमोथी ६:१०)

• तपाईंको आत्मा तपाईंको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण सम्पत्ति हो (लूका १२:२०)

• तपाईं संसारको सबै कुरा प्राप्त गरेर पनि यदि तपाईंको जीवनमा येशू हुनुहुन्न भने, आफ्नो आत्मा गुमाउनुहुनेछ (मर्कुस ८:३६)

त्यसका साथै, बाइबलमा गरीब र दुखी व्यक्तिहरूलाई विशेष ध्यान दिइएको छ, र उनीहरूलाई सम्पत्तिका जटिलताहरूले बाँधेको हुँदैन र उनीहरू स्वतन्त्र रूपमा परमेश्वरको आराधना गर्न सक्षम हुन्छन् भनिएको छ (प्रकाश २:९)। यसले उत्कृष्ट तरिकामा स्पष्ट गर्दछ र हामीलाई साँच्चिकै सम्पत्ति के हो भनेर बताउँछ। येशूले स्मिर्नाको चर्चलाई "धनी" भन्नुभएको छ, किनकि उनीहरू गरिबी र पीडामा भए तापनि, उनीहरूले कुनै पनि मूल्यको परवाह नगरी आफ्नो विश्वासलाई कायम राखेका छन्! (प्रकाश २:१०)।

धनी हुनु सबैभन्दा आशिषित हुनु होइन, तर ख्रीष्टलाई प्राप्त गर्नु हो।

समृद्धिको प्रचारकको झूटो शिक्षामा नपर्नुहोस्। धनीहरूले आफैलाई यो सोध्नुपर्छ कि "मैले कसरी बलिदानपूर्ण जीवन जिउन सक्छु?" न कि "मैले कसरी मेरो उच्च स्थानमा गर्व गर्न सक्छु?"

सिद्धान्त ५: सम्पत्ति एक विशाल जिम्मेवारी हो

यदि तपाईं धनी हुनुहुन्छ भने, तपाईंलाई परमेश्वरको राज्य निर्माण गर्ने उद्देश्यका लागि बनाइएको हो, आफ्नै पृथ्वीको साम्राज्यको लागि होइन। येशूले भन्नुभयो, "तपाईंलाई कुनै प्रकारको आपूर्तिको बारेमा चिन्ता नगर्नुहोस्, बरु उहाँको राज्य र उहाँको धार्मिकता खोज्नुहोस्, र अरू सबै कुरा तपाईंको लागि व्यवस्थापन गरिनेछ" (मत्ती ६:३१–३३)। वास्तवमा, हामी सबैलाई जे होस, त्यसका साथ उदार जीवन बिताउन आह्वान गरिएको छ। येशूले जब एक विधवाले दुई पैसा भेटि दिइन, तिनले धनीहरूको तुलनामा बढी दिइन् भन्नुभयो (लूका २१:१–४)। उहाँले तपाईंको उपहारको आकार देख्नुहुन्न; उहाँले तपाईंको मनको अवस्था हेर्नुहुन्छ। जब हामी दान गर्छौं, हामीले त्यसलाई इच्छापूर्वक दिनु पर्छ, दबाबमा होइन (२ कोरिन्थी ८:१२; ९:७)।

सम्पत्ति एक जिम्मेवारी हो जसलाई हामीले सम्हाल्नुपर्छ, परमेश्वरले तपाईंलाई आशीर्वाद दिएको छ ताकि तपाईं अरूलाई आशीर्वाद दिन सक्नुहोस् र उहाँले तपाईंलाई उहाँको इच्छाअनुसार थप आशीर्वाद दिनुहुनेछ। हाम्रो काम केवल राख्ने होइन, हाम्रो काम कडा मेहनत गर्नु हो, राम्रो लगानी गर्नु हो र उदारतासाथ दान गर्नु हो (फेरि, मत्ती २५:१४–३० हेर्नुहोस्)।

समृद्धिको प्रचारकहरूले तपाईं तिनीहरूलाई पैसा दिनुहोस् ताकि तिनीहरू धनी बन्न सकोन्, भन्नृ चाहन्छन् तर परमेश्वर तपाईं विश्वासिलो सुसमाचारका सेवाहरूमा दान गर्नुहोस् ताकि तिनीहरूले आफ्नो कार्य विस्तार गर्न सकून् भनि चाहनुहुन्छ। यहाँ संसारभरिका दुःखी र पिडित मानिसहरू छन्, र तपाइले दिएको दानको पैसाले ठूलो प्रभाव पार्न सक्छ। यसरी तपाईंले परमेश्वरले तपाईंलाई दिनुभएको सम्पत्ति कसरी व्यवस्थापन गर्नुभयो भन्ने कुरा देखाउनुहुनेछ। यो एक विशाल जिम्मेवारी हो।

तपाईं ख्रीष्टको न्यायको सिंहासनको अगाडि के भन्नु हुन्छ? "मैले थोरै दान गरे, तर धेरैजसो पैसा आफ्ना व्यक्तिगत आनन्दका लागि खर्च गरें, गरीबलाई दुख दिएँ र मण्डलीलाइ केही सहयोग गरिन भन्नुहुन्छ? या तपाईं खुशीका साथ प्रभुलाइ "प्रभु, कहिलेकाहीं यो संसारको प्रवृत्तिको विपरीत भएर तपाईंको कार्यको लागि बलिदान दिनु पर्‍यो, तर तपाईंलाई खुशी पार्नु नै त्यो अमूल्य खजाना थियो भनेर गर्वसाथ उहाँको सामु उभिन सक्नुहुन्छ?

यदि हामी यसरी जिउनेछौं भने, म विश्वाससँग भन्न सक्छु कि हामीलाई "धन्य छौं, राम्रो र विश्वासिलो दास! तपाईंले थोरै कुरामा विश्वासिता देखाउनुभयो; म तपाईंलाई धेरै कुरामा जिम्मेवारी दिनेछु। आउनुहोस् र तपाईंको मास्टरको खुशीमा सामेल हुनुहोस्!" (मत्ती २५:२३) भन्ने कुरा सुन्न पाउनेछौं।

त्यसैले अघि बढ्नुहोस्! कडा मेहनत गर्नुहोस्, जीवनको आनन्द लिनुहोस्, र परमेश्वरले तपाईंलाई दिएको उपहारको उत्सव गर्नुहोस्। सन्तुष्ट हुनुहोस्, उहाँको राज्य पहिले खोज्नुहोस्, अरूसँग हेरचाह गर्नुहोस्, र उहाँले तपाईंलाई सक्षम बनाएका जुनसुकै तरिकामा उदारतासाथ दान गर्नुहोस्। तपाईंको सबै काममा, जीवनमा, संघर्षमा, दानमा र हेरचाहमा, बाइबलको सन्तुलन कायम राख्न र अनन्ततालाई ध्यानमा राख्न सम्झनुहोस्।

परमेश्वर तपाईंको सबै कुरा लिन चाहनुहुँदैन—उहाँले तपाईंलाई यी सबै उपहार दिनुभएको छ। उहाँले तपाईंको हृदयका चाहनाहरूको परीक्षण गर्दै हुनुहुन्छ र तपाईंलाई यस संसारभन्दा पर एक खुशीको प्रस्ताव गर्दै हुनुहुन्छ।

सम्पत्ति पाप होइन, यो जिम्मेवारी हो। यसलाई राम्रोसँग प्रयोग गर्नुहोस्।