पास्टरीय पुस्तान्तर
-Dr. Pabitra M. Bhandari
नेपाली मण्डलीहरू अहिले वयस्कताको चरणमा प्रवेश गर्दैछन्। अहिलेसम्म धेरैजसो मण्डलीहरू तिनै पास्टरहरूले नेतृत्व गर्दै आएका थिए, जसले ती मण्डलीहरू स्थापना गरेका थिए। तर, दशकौँको सुसमाचार प्रचार र मण्डलीको वृद्धिपछि ती संस्थापक पास्टरहरूको यो संसारमा बिताउने समय सकिँदैछ, र मण्डलीहरू अब नयाँ नेतृत्व खोज्नुपर्ने स्थितिमा आइपुगेका छन्। कहिलेकाहीँ यस्तो देखिन्छ कि मण्डलीहरूको नेतृत्व संस्थापक पास्टरका छोराछोरीहरूलाई हस्तान्तरण गरिन्छ, तर अन्य अवस्थामा अर्को पुस्ताको नेतृत्वका विषयमा विवाद र संघर्ष पनि देखिन्छ। यस लेखले अर्को पुस्ताको मण्डली नेतृत्व विकासको तीन चरणलाई नियाल्ने प्रयास गर्छ।
हरेक नेतृत्वकर्ताले आफूभन्दा अलिकति अघि भएका नेतृत्वकर्ताहरू — मार्गदर्शक र आदर्श पात्रहरू — को आवश्यकता पर्दछ, जसले हाम्रो व्यक्तिगत वृद्धि र यात्रामा सघाउँछन्। त्यस्तै, हरेक नेतृत्वकर्ताले आफूभन्दा पछाडि आउनेहरूलाई मार्गदर्शन गर्ने र जीवनदृष्टान्त प्रस्तुत गर्ने जिम्मेवारी पनि लिएको हुन्छ। यिनै दुई दिशातर्फको सम्बन्धमार्फत मात्रै प्रेरित पावलले २ तिमोथी २:२ मा वर्णन गरेअनुसार अनुयायी निर्माण (discipleship) को पुस्तान्तर प्रकृति पूरा हुन सक्छ। त्यहाँ लेखिएको छ: “तिमीले मलाई सिकाएका कुरा धेरै विश्वसनीय साक्षीहरूले प्रमाणित गरेका छन्। अब ती सत्यहरू तिमीले पनि त्यस्ता विश्वासपात्रहरूलाई सिकाऊ, जसले फेरि अरूलाई पनि सिकाउन सकून्” (NLT)।
साँचो अर्थमा कसैको मार्गदर्शन गर्न र कसैबाट मार्गदर्शन पाउन, पावल र तिमोथी बीचको सम्बन्ध समयक्रममा कसरी विकसित हुँदै गयो भन्ने बुझ्नु आवश्यक हुन्छ। यो सम्बन्ध तीन चरणमा विस्तार भएको थियो।
पहिलो चरण: अभिभावकत्व (Parenting)
पावलले तिमोथीलाई लेखेको पहिलो पत्रमा उसलाई “विश्वासमा मेरो साँचो छोरा” भनेर सम्बोधन गर्छन् (१ तिमोथी १:२)। हामी पहिलो पटक तिमोथीलाई प्रेरितहरूको काम १६ अध्यायमा भेट्छौँ, जब पावल आफ्नो दोस्रो प्रचार यात्रामा निस्कँदै छन्। उनले लुस्त्रामा रोकिन्छन् र त्यहाँ तिमोथीलाई आफूसँग लैजान्छन्। तिमोथीले पावलको साथ दिइरहन्छ, उनलाई सहयोग गर्छ, र एक प्रकारको चेला वा शिष्यका रूपमा सेवा गर्छ। तिमोथीका जैविक पिता युनानी थिए, तर उनी ख्रीष्टियन थिए भन्ने कुनै प्रमाण बाइबलमा छैन। त्यसैले पावल नै तिमोथीका आत्मिक पिता बनेर उभिन्छन्।
आजको पुस्तामा, विशेष गरी धेरै युवाश्रमिक र अगुवाहरू उत्साहका साथ ठूलो दर्शन लिएर सेवा गरिरहे पनि, उनीहरूका लागि आत्मिक पिता बन्ने पुरानो पुस्ताका अगुवाहरूको अभाव देख्दा मेरो हृदय पीडित हुन्छ। विगत हाम्रो भविष्यको एउटा आधारभूत हिस्सा हो। हामीले जब अरूलाई मार्गदर्शन गर्छौं, त्यतिबेला हामीमा आत्मिक अभिभावकत्वको भावना अत्यावश्यक हुन्छ। किनभने जब हामी ठूलो सपना देख्छौं, त्यसको लागि गहिरो आत्मिक जरा गाडिएको हुनु आवश्यक हुन्छ।
नेपालका मण्डलीहरूमा पनि चेलापन मात्र नभइ असल अगुवापनको पनि ठूलो आवश्यकता छ। यो अगुवापन वर्तमान अगुवाहरूले नयाँ पुस्ताको आत्मिक अभिभावकत्वको जिम्मेवारी पुरा गरेर सुरू हुन्छ।
दोस्रो चरण: मार्गदर्शन गर्ने गति निर्धारण (Pace-setting)
हाम्रो सेवाको दोस्रो चरण हो — गति निर्धारण गर्नु, अर्थात् परिपक्व सेवाको जिउँदो उदाहरण बन्नु। पावलले तिमोथीलाई लेखेको दोस्रो पत्रमा भन्छन्: “तिमीले मलाई के सिकाउँछु, कसरी बाँच्दछु, र मेरो जीवनको उद्देश्य के हो भन्ने राम्रोसँग जान्दछौ। तिमीले मेरो विश्वास, धैर्यता, प्रेम, र सहनशीलता पनि जान्दछौ” (२ तिमोथी ३:१०–११, NLT)। पावलले आफ्नै जीवनमार्फत एक लय वा गति निर्धारण गर्छन् र तिमोथीलाई त्यो चालसँगै अघि बढ्न र सिक्न प्रेरित गर्छन् — उनको जीवनशैलीको अनुकरण गरेर।
हामीले सायद यस्तो भनाइ सुनेकै हौँ: "ख्रीष्टियताको अस्तित्व हरेक पुस्तामा निर्भर हुन्छ।" यो भनाइ केही हदसम्म सरलीकृत हुन सक्छ, तर यथार्थ के हो भने — कुनै पनि पुस्ता *महान आज्ञा* (Great Commission) पूरा गर्ने बोलावटबाट बाहिर हुँदैन, न त परमेश्वरका उद्देश्यहरूलाई पूर्ण रूपले सेवा गर्ने जिम्मेवारीबाट नै अलग रहन्छ। हामीभन्दा पछिल्लो पुस्ताले सधैं हाम्रो जीवन हेरेर सिकिरहेकै हुन्छ। त्यसैले हाम्रो कर्तव्य हुन्छ — उनीहरूका लागि गति र दिशा देखाउने।
नेपाली मण्डलीका अगुवाले आफुले दिने शिक्षा र निर्देशन आफ्नो वचन र बोलिमा मात्र निर्भर नगराइ, आफ्नो जीवनबाट प्रस्तुत गर्न सक्नु पर्दछ। हामीले पनि पावलले जस्तै आफ्नो नयाँ पुस्तालाइ मलाइ हेर भन्दै आफ्नो अगुवापनको उदाहरण प्रस्तुत गर्न सक्यो भने मात्र नयाँ पुस्ता सहि धरातलमा उभिएर आफ्नो अगुवाइ स्थापना गर्दछ।
तेस्रो चरण: सहकार्य (Partnering)
रोमीहरूलाई लेखिएको पत्रमा पावलले तिमोथीको एउटा सानो तर महत्वपूर्ण उल्लेख गरेका छन् — अध्याय १६, पद २१ मा: “मेरो सहकर्मी तिमोथीले तिमीहरूलाई अभिवादन पठाएको छ।” अब तिमोथी छोरा वा चेला मात्र होइन, पावलको सहकर्मी र सहसेवक बनेका छन्।
पावलले सहकर्मीको रूपमा तिमोथीलाइ आफ्नो जिम्मेवारी सुम्पिएको देखिन्छ । पावलले तिमोथीलाइ असल अगुवापनको लागी चाहिने सबै शिक्षा र चेलापन दिइसके पछि, भरोसा सहित सहकार्य गर्दै अघि बढेको असल उदाहारण हो। पावलको दृष्टिकोणमा पावलमा अझि परिपक्कता आवश्यक परे पनि जिम्मेवारी दिनबाट उनि रोकिएका छैनन्।
नेपाली मण्डलीले पनि नयाँ पुस्तालाइ तालिम दिनु जति नै आवश्यक हुन्छ, जिम्मेवारी सुम्पिनु पनि अति महत्वपुर्ण हुन्छ। वरिष्ठ अगुवाहरूले अझै नयाँ पुस्तामा परिपक्कताको आवश्यकता देखेता पनि उनिहरूमा जिम्मेवारी दिन देखि चुक्नु हुँदैन। सल्लाह र सुझावहरू दिँदै नयाँ पुस्तासँग सहकार्य गर्नु र उनिहरूलाइ माथि उठाउनु नेपाली मण्डलीहरूको जिम्मेवारी हो।
हामी धेरै समय अझ बढी श्रमिकको लागि प्रार्थना र इच्छा गर्दै बिताउँछौं, तर सायद त्योभन्दा कम समय उनीहरूमा लगानी गर्दै बिताउँछौं, जसमा भविष्यमा हाम्रो सहकर्मी बन्ने सम्भावना हुन्छ। आज हामी सेवा गर्न सकिरहेका छौं किनभने यो तीन-चरणीय प्रक्रियालाई शताब्दीयौंदेखि पुनःपुनः अभ्यास गरिँदै आएको छ। यो प्रक्रिया तिमोथीमा मात्र रोकिएन। अब त्यो उत्तराधिकार तपाईँ हाम्रो हातमा आएको छ। यसकारण, येशू फर्केर आउनुहुन्जेलसम्म, हाम्रो जिम्मेवारी हो — अर्को पुस्तासँग अभिभावक, मार्गदर्शक, र सहकर्मीको भूमिकामा संगै अघि बढ्नु।
